ربات های مکنده ضد انفجار
جمع آوری و انتقال مواد (صنعتی و غیر صنعتی) به عنوان یک فرآیند جدایی ناپذیر در چرخه صنایع، نقش برجستهای دارد. این مواد شامل مواد مفید (قابل استفاده و بازیابی) و مواد پسماند و زائد (غیر قابل استفاده مجدد) میباشند که در هر سه حالت جامد، مایع و گاز (جامدات و سیالات) وجود دارند و در این مقاله قصد داریم بیشتر در مورد ربات های مکنده ضد انفجار توضیح بدهیم.
سلامت انسان و محیط زیست
در صورت عدم جمع آوری و انتقال صحیح مواد مفید، تولید ضایعات و بازیافت از این مواد، به ترتیب افزایش و کاهش مییابد. همچنین عدم جمع آوری و انتقال صحیح مواد زائد، باعث ایجاد صدمات جبران ناپذیر به سلامت انسان و محیط زیست میگردد.
پس اب های صنعتی
از جمله مواد مفید قابل جمع آوری و انتقال، میتوان به انواع کاتالیستهای راکتورهای صنایع نفت و گاز، پتروشیمی و فولاد، مواد خالص یا ناخالص کارخانههای فولاد، سیمان، مس و آلومینیوم، فلزات سنگین در معادن، محصولات کشاورزی و خوراکی انسانی و دامی اشاره نمود. همچنین مواد زائد شامل پسابهای صنعتی، لجنها، گوگرد و اسیدها میباشد.
به منظور رعایت اصول ایمنی نیروی انسانی در جمع آوری و انتقال مواد در مخازن صنعتی بالاخص در ناحیههای عمیق، مرتفع و بسته پالایشگاهها، و همچنین مشکلات عملی در جمع آوری و جا به جایی مواد (تولید گرد و غبار و مواد آلاینده)، از گذشته تاکنون استفاده از رباتهای جمع آوری و انتقال مواد در مخازن در اولویتهای طرحهای صنعتی بوده است. به کار گیری رباتهای جمع آوری و انتقال مواد با قابلیت فعالیت ویژه در مخازن، نه تنها نیاز به نیروی انسانی را مرتفع میسازد بلکه بازده عملیات را هم افزایش میدهد.
رباتهایی جهت جمع آوری و انتقال مواد
در این راستا ربات های مکنده ضد انفجار جهت جمع آوری و انتقال مواد توسط شرکتهای داخل و خارج از کشور ارائه گردیده است. مشاهدات تجربی و بررسیهای فنی و مهندسی، اقتصادی، عملیاتی و زیست محیطی رباتهای تجاری موجود، بیانگر محدودیتها و مشکلات چشم گیری به شرح پیرو میباشد:
1- برخی از رباتها مکانیزم جمع آوری و انتقال مواد را ندارند و تنها کاربری سنجش غلظت سموم و گازهای مخزن را انجام میدهند.
2- تصویر برداری و جمع آوری اطلاعات مخازن توسط برخی رباتها انجام نمیپذیرد و این مهم باعث کاهش قدرت تصمیم گیری هدایت ربات میشود.
3- ابعاد بزرگ ربات امکان ورود به مخزن از دریچه ورود مواد مخزن را محدود میکند. بنابراین جهت ورود و خروج ربات به داخل مخزن، نیاز به جداسازی و یکپارچه سازی قطعات ربات توسط نیروی انسانی وجود دارد. این امر منجر به وابستگی به نیروی انسانی و افزایش زمان عملیات میشود.
4- منبع توان برخی رباتها از باتری الکتریکی بوده که زمان فعالیت ربات را محدود میکند و مداومت کاری را حاصل نمیکند. همچنین این نقص طراحی، قابلیت انفجار در محیط صنعتی را تشدید میکند.
5- سطح تماس ناکافی چرخهای ربات با لجن و رسوب داخل مخزن، لغزش و سرش چرخها را حاصل میکند که باعث هدر رفتن انرژی و کاهش بازده عملیات میگردد.
6- به دلیل کوچک بودن دهانه جمع آوری مواد ربات، سرعت جمع آوری مواد به آرامی میباشد که مناسب خدمات مکانیزه نیست.
7-عدم امکان تغییر ارتفاع دهانه جمع آوری مواد به هنگام عملیات، سرعت جمع آوری مواد و به تبع آن بازده عملیات را کاهش میدهد.
8- با توجه به غلظتهای مختلف لجن و رسوب در مخازن مختلف، نیاز به سرعتها و قدرتهای متفاوت جهت حرکت ربات بر سطح لجنی میباشد که این مهم با سامانه انتقال قدرت ثابت امکان پذیر نیست.
9- اجزاء متحرک هیدرولیک و پنوماتیک نصب شده بر ربات باعث افزایش غیر قابل قبول وزن ربات گشته که نیازمند انرژی و توان بیشتر جهت حرکت ربات میباشد.
10- به دلیل پیچیدگی مکانیزمهای ربات های مکنده ضد انفجار، قابلیت مونتاژ و دی مونتاژ سریع ربات وجود ندارد که باعث کاهش بازده زمانی فرآیند سرویس و واسنجی ربات میگردد.
11- به منظور جمع آوری سریعتر مواد لجنی و رسوبی، مکانیزم رقیق سازی در رباتها در نظر گرفته نشده است.
بنابراین با تحقیقات انجام شده (در نظر گرفتن چالشهای مذکور)، تولید ربات متحرک ضد انفجار جمع آوری و انتقال مواد اشتعال پذیر برای اولین بار در شرکت زاگرس صنعت آرکا انجام پذیرفته است.